گفتگوی مجله (اَلمُجْتَمَع) با نجلاء محمود، همسر دکتر محمد مرسی

مصاحبه از : دعاء حاتم    

ترجمه: عبدالرحمن شفیق

چه عکس العملی پس از شنیدن خبر پیروزی دکتر محمد مرسی در انتخابات ریاست جمهوری مصر، داشتید؟

با شنیدن این خبر، من هم مانند بسیاری از مصری ها خوشحال شدم؛ نه فقط بخاطر اینکه شخص رئیس جمهور همسر من است. بلکه خوشحالی من از این جهت بود که او کاندیدای انقلاب بزرگ مصر است؛ انقلابی که بخاطرش همۀ مخلصین، جان خود را فدا کردند. و من همواره بر این باور بودم که خداوند متعال هرگز ما‎را تنها نخواهد گذاشت. دکتر محمد مرسی همیشه ما ‎را به امید به خدا و توکل بر او تشویق می‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎‎نمود؛ و این آیه را ورد زبانش کرده بود: «إنّ الله لا‎یصلح عمل‎المفسدین» و من می‎شنیدم که با پروردگارش چنین مناجات می‎نمود: «خدایا‎! تو می‎شنوی، می‎بینی و می‎دانی که من غیر از خیرخواهی برای کشورم قصد دیگری ندارم» علی‎رغم شایعاتی که قبل از اعلان نتیجه انتخابات در سطح کشور پخش شده بود، دستهایی را می‎دیدیم که به سوی آسمان بلند شده و چنین دعا می‎کنند «خدایا ما‎را نا‎امید مگردان!» بعد از اعلان نتیجۀ انتخابات خیلی دوست داشتم که در‎کنار همسرم می‎بودم، اما اوضاع و شرایط چنان بود که این امر برایم میسر نشد؛ و مهمترین آن‎ها امتحانات پسرم [عبدالله] بود که ما‎را خیلی به خود مشغول کرده بود. و در اولین ملاقاتی که بعد از پیروزی همسرم در انتخابات با او داشتم ، به او چنین گفتم:  از خداوند بخواه که تو‎را ثابت قدم نگهدارد و چشمانت را با آنچه از خیرخواهی که برای مصر آرزو داشتی ، خنک بگرداند. 

جایگاه همسر رئیس جمهور را چگونه می‎بینید؟

تغییر چشمگیری در ادای وظیفه ام به همسرم در مقایسه با قبل نمی‎بینم. دکتر مرسی چهرۀ جدیدی در عرصه سیاست نیست؛ پیش از این یکی از اعضای مؤسسه ارشاد در جماعت إخوان المسلمین بود؛ پس از آن، ریاست حزب «آزادی و عدالت» را به عهده گرفت. او اغلب در بند و یا غایب بود و مشغولیت هایش او ‎را از خانواده دور ساخته بود. (به همین خاطر ریاست جمهوری او تحول زیادی در زندگی روز‎مرۀ او ایجاد نکرده است.) لذا شیوه زندگی او چنان است که در هر زمان و مکان سعی و تلاش خود ‎را صرف می‎نماید تا به بهترین وجه به هدف مطلوب خود برسد. او اکنون بیش از پیش به یاری ما نیاز دارد. اما در‎قبال وظیفۀ وطنی ام باید بگویم: مانند دیگر مصریان بر خود لازم می‎دانم که غمخوار و خدمتگذار وطن خود باشم. خداوند را سپاس می گویم که از دیر‎باز به من توفیق شرکت در فعالیت‎های داوطلبانۀ اجتماعی را داده است. هرچند تا‎کنون در هیچ ‎یک از رسانه های ملی ظاهر نشده و نامم را در هیچ‎یک از اوراق رسمی کشور درج نکرده ام. چرا‎که نظام سابق همواره در‎کمین دکتر مرسی بود؛ و من می‎دانستم که اگر چنانچه نام من یا همسرم در یکی از فعالیتهای اجتماعی دیده شود، بزودی از مسیر آن جلوگیری خواهد شد. و چه بسا به تمام دست‎اندر کاران آن مجموعه ضرر وارد شود. بزودی همان فعالیت اجتماعی ام را که قبلا داشتم، شروع خواهم کرد؛ البته به شکل قوی‎تر و وسیع‎تری [ان شاءالله] اما در‎مورد تصمیمات سیاسی باید بگویم، که از عهدۀ من خارج است و هیچ دخل و تصرفی در آن ندارم و شناخت من از آن، مانند توده ملت است. در این گفته من هیچ نوع مبالغه ای نیست که من، خواستار کوچکترین نقش سیاسی از رئیس جمهور نیستم؛ و حتی در رابطه با دستورات عمومی نیز بحث و گفتگویی با او نخواهم داشت. در واقع برای چنین کاری فرصتی هم پیدا نخواهم کرد، چرا که وقت رئیس جمهور کاملا پر‎است. با مشاهدۀ تحولات سیاسی در مصر، من هم مانند شهروندان مصری به رئیس جمهور و هیئت دولت اعتماد کامل پیدا کردم؛ البته اعتمادم به خدا بیشتر از هرچیز دیگر است، و من یقین دارم که خداوند ما‎را ضایع نخواهد کرد.
 

در حزب آزادی و عدالت در بخش زنان، برنامه ای را تأسیس نمودید با عنوان «داوطلبان انقلاب» می‎توانم بپرسم هدف از پایه‎گذاری این برنامه چیست؟

هدف از پایه‎ریزی این برنامه، متمرکز کردن فعالیتهای مردمی برای پشتیبانی دکتر محمد مرسی، در به ثمر رساندن اهداف انقلاب مصر است. همانگونه که از شعار این برنامه پیداست: [انقلاب خواستۀ ملت برای آباد سازی کشور است] و برای پیشبرد این برنامه لازم است فعالیت‎های مردمی و دولتی دست به دست هم داده، تا هرچه زودتر به هدف مطلوب خود برسد. و ما این برنامه را با مشارکت زنان شروع کردیم؛ زیرا زنان سنگر داخلی قوی برای کشور هستند که غالباً می‎توانند تمام افراد خانواده را برای ایجاد یک جوّ انقلابی در مصر آماده سازند. الحمدلله ما تا‎کنون با مشارکت خوب وحضور فعال اقشار مختلف مردم روبرو شده ایم؛ و شور‎وشوق زیادی در مشارکت‎شان احساس می‎کنیم. و امیدواریم که فعالیت‎های این برنامه را تا اقصی نقاط کشور گسترش داده و به همگان برسانیم. ان شاءالله. پس نخستین شرط برای پیشبرد اهداف این نهضت و برنامه، حضور فعال ملت است؛ همانگونه که قبل از این سبب پیروزی انقلاب گشت؛ البته با یاری خداوند متعال.

بعضی معتقد‎اند که شما با رسانه ها مشکل دارید، آیا چنین است؟

نه، هیچ دشمنی در میان نیست، خیلی دوست داشتم که در رسانه حضور یابم و با مردم سخنی داشته باشم و یک چهرۀ خوبی از همسر رئیس جمهوری که مرجعیت اسلامی دارد، از خود نشان دهم. همچنین به عنوان یک زن مسلمان که دوستدار و خدمتگذار وطن خود است، حاضر شوم، برخلاف نظر بعضی که معتقد‎اند، زن باید گوشه نشین باشد و در امر مشارکت هیچ حقی ندارد و نباید به اوضاع و شرایط عمومی علاقه‎ای نشان دهد. اما دلیل عدم حضورم در رسانه، متأسفانه بنابر کم اعتمادی من نسبت به رسانه هاست؛ چرا‎که دروغ‎های آشکار، و شایعات گوناگون از اساس آن است. و حملات رسانه ای که بعضی‎ها متوجه خانواده و همسرم ساختند، مرا واداشت که از خیلی ها معذرت خواهی کنم و از حضور در برنامه‎های‎شان خود‎داری نمایم. و مدت زیادی سکوت اختیار کردم، تا شاید بعضی در مسئولیت اخلاقی و حرفه ای خود منظم‎تر گشته و در پیشگاه الله و در مقابل مردم مسئولیت پذیر باشند. البته منظورم رد کردن آزادی رسانه‎ها در تعبیر آراء مردم نیست؛ چرا‎‎که تعبیر یک رأی چیزی، و تعدی کردن بر‎کسی چیزی دیگر است، پس فرق زیادی بین معارضه و مخالفت‎تان با کسی و بین تحریک و شوراندن بر‎علیه او است. و همچنین انتقاد از کسی و تهمت بستن علیه او فرق زیادی داردبه معنی این آیه دقت نمائید: (و تحسبونه هیِّنا وهو عندالله عظیم) «و شما این تهمت را آسان می‎پندارید، درحالیکه نزد خداوند خیلی بزرگ است»
 

با انتقاد بعضی ها که بر پوشیدن چادرتان داشتند، چگونه مواجه شدید؟

انتقاد آن‎ها بر پوششم، پا‎فشاری مرا بر‎آن افزود. من معتقدم که این پوشش، سنگینی و وقار مرا بیشتر می‎کند و مدت سی سال است که این پوشش من بوده، و هرگز تغییر نخواهم داد. بعضی ها برای هرچه محبوب‎تر شدنم در‎بین مردم، به من پیشنهاد ترک حجاب را دادند. اما من از آنها می‎خواهم همانگونه که برای خود احترام قائل اند، برای دیگران نیز قائل باشند. گوینده این سخن چه زیبا فرموده: با مردم چنان رفتار کن، که دوست داری با تو رفتار کنند. و به همین مناسبت بنده به همسر نخست‎وزیر ترکیه احترام زیادی قائل ام؛ وقتی «اردوغان» سمت نخست‎وزیری را به دست گرفت، افراد زیادی به سوی همسر ایشان هجوم آوردند؛ نه بخاطر امر خاصی، بلکه فقط بخاطر اینکه او با حجاب اسلامی آمده بود. اما این کار هرگز او‎را به ترک حجاب وادار ننمود. همچنین به همسر «عبدالله گل» رئیس جمهور ترکیه نیز بخاطر پوشش اسلامی اش احترام خاصی قائل ام. مشاهده می‎نمایید که پوشش حجاب، هیچ نوع تأثیر منفی در روند انقلاب مردم ترکیه نداشته است، بلکه همان دین که به پوشیدن چادر امر میکند، عیناً همان دین است که [اردوغان ] را به اصلاحات و انقلاب جدیدی در کشورش تشویق و ترغیب می‎نماید.
 

بعضی ها نگران تأثیرات پیشینه اسلامی شما در رابطه با ارتباط مصر با غرب می‎باشند؟

به آن‎ها می‎گویم: نگران نباشید‎! غرب به کسی که به دینش پایبند، و به خودش اعتماد داشته باشد، احترام می‎گذارد. من مدت زیادی در غرب بوده ام؛ قبل از آن با همسرم در کورس‎های زبان انگلیسی شرکت نموده ام تا بتوانم با جامعۀ غرب ارتباط برقرار نمایم. و در‎آنجا با افراد زیادی اعم از مسلمان و غیر مسلمان ارتباط داشته و با اقوام و مذاهب مختلفی روبرو شده ام؛ درحالیکه همواره چادر پوشیده، و با هیچ مردی مصافحه ننموده‎ام. آن‎ها احترام زیادی به حجابم قائل بودند؛ حتی بیشتر از بعضی از مسلمانان مصر‎! و پایبندی مرا به آموزه های دینی ام خیلی بیشتر از برخی از مسلمانان کشور خودم قدر‎دانی می‎کردند. هیچ انگیزه ای برای ترس مردم از پیشینۀ اسلامی خود نمی‎بینیم؛ اگر دقت کنیم در‎می‎یابیم، که درطول تاریخ، پر‎افتخارترین و درخشان ترین دوران جهان اسلام زمانی بود که مسلمانان دین شان را تعلیم می‎گرفتند و از آن درک و فهم صحیحی حاصل می‎نمودند و آن را به طور صحیح با شرایط و احوال خاص تطبیق می‎دادند. در‎واقع این ما بودیم که تمدن و علم را در باشکوه ترین قرون به غرب صادر نموده و منبع شفافی در تمام علوم دنیا بودیم، (البته این زمانی بود که ما کاملا به دین خود پایبند بودیم) دانشمندان با انصاف غرب نیز این را گواهی می‎دهند. دنیا هیچ وقت آن پیشرفت علمی و اخلاقی را که ما در زمان پایبندی
خود به دین اسلام داشتیم به خود نخواهد دید. عدل، آزادی و احترام به حقوق دیگران، [علی رغم اختلاف آراء و نظرات و طبقاتشان] جوهره و اساس این دین بزرگ است. و چه بسیار از علمای خود می‎شنویم که می‎گویند: خداوند حکومت عدل را پا‎برجا نگه می‎دارد، هرچند که کافر باشد؛ و حکومت ظلم را سرنگون می‎سازد، هرچند مسلمان باشد.
 

بارزترین مشکلاتی که زنان مصری پس از انقلاب با آن مواجه خواهند شد، چه مشکلاتی است؟
قبل از انقلاب کسانی بودند که شعار حقوق زن را سرمی‎دادند، درواقع آنها فقط طبقۀ خاصی از زنان را حمایت می‎کردند و از میلیون‎ها زن دیگر که با مشکلات گوناگونی دست و پنجه نرم می‎کردند، غافل بودند. به جرأت می‎توانم بگویم که حقوق آنها پایمال می‎شد و چنان تکالیف دشواری بر دوش آنها نهاده می‎شد که کوه‎ها نیز از تحمل آن‎ها عاجز اند‎! از آن جمله می‎توان به جهل، فقر، بیماری و مشکلات بی‎شماری اشاره نمود. از خداوند متعال می‎طلبم که به من و دیگر بانوان مخلص مصری این توفیق را بدهد که برای ارتقاء دادن و هرچه بهتر نمودن وضعیت زنان بتوانیم کاری انجام دهیم.
 

وابستگی شما با جماعت اخوان المسلمین، پس از اینکه بانوی اول مصر شدید چگونه خواهد بود؟

من عنوان [بانوی اول مصر ] را نمی‎پذیرم؛ بلکه ترجیح می‎دهم به من [خدمتگذار اول مصر] گفته شود. چنانکه حضرت پیامبر صلی الله علیه وسلم می‎فرماید: «سیدالقوم خادمهم» سید وبزرگ قوم خادم آن است. و درجای دیگر می‎فرماید: «والناس سواسیة کأسنان المشط...» مردمان در حقوق برابرند، همانگونه که دندانه‎های شانه باهم برابرند؛ و گرامی‎ترین شان نزد الله، پرهیزگارترین و مخلص ترین شان است. اما درمورد وابستگی خود به جماعت اخوان المسلمین باید بگویم: من طرفدار تمام گروه‎هایی که اخوان المسلمین در آن فعالیت دارد، هستم. اما وقت و شغلم چنین ایجاب می‎کند که برای همه مصر صرف شود؛ و تمام تلاشم این است که برای اصلاح مصر بکوشم و وابسته به حزب و گروه خاصی نباشم. هرچند من جماعت اخوان المسلمین را دوست دارم و به او احترام قائل ام، اما تا‎کنون وابستگی و ارتباط منظم و اداری با آن ندارم.

منبع : امت آنلاین ( پایگاه دارالعلوم هرات )